آسیب های عضلانی

عضله قدرت لازم برای حرکت بدن را فراهم می کند. عضله با استحکام زیادی توسط تاندون خود به استخوان چسبیده و به واسطه انقباض عضلانی، استخوانهای بدن حرکت میکنند. کار عضلانی در هنگام فعالیت ورزشی چندین برابر می شود. به عنوان مثال در هنگام شوت زدن عضلات پا با نیرویی چندین برابر بیشتر از راه رفتن منقبض می شوند و در طی چندین ساعت راه رفتن یا دویدن این عضله است که وضعیت بدن را حفظ می کند.

انقباض عضلانی پاسخی است که به یک رفلکس نخاعی مربوط می شود. به این معنی که در صورت نیاز به انقباض یا حرکت بدن، نخاع خود به تنهایی و یا با دستوراتی که از قشر مغز دریافت می کند پیامی ارسال می دارد که طی آن عضله را وادار به انقباض می کند.گاهی نیز پیامهایی از سمت عضله به نخاع و مغز می رسد به این شکل که گیرنده های حسی موجود در عضله تحریک شده و پیام خود را به سطوح کنترل بالا می رسانند که در پاسخ به صورت رفلکس عضله منقض می شود و این دلیل اصلی انقباض و پس کشیدن دست یا پا در هنگام تماس با یک جسم تیز و برنده با یک جسم داغ می باشد.

عضله از عروق خونی نسبتا زیادی برخوردار است. این عروق وضعیت تغذیه و ترمیم در مقابل ضایعات عضله را بهبود می بخشد. و به دنبال تمرین، عروقی که در حالت عادی نقشی در جریان خون ایفا نمی کنند از حالت غیر فعال خارج شده و همگی در امر خون رسانی به عضله شرکت می کنند و نهایتا با تسریع پدیده خون رسانی قدرت عضله تشدید می شود. و در طولانی مدت حجم عضله هم افزایش می یابد. عضلات معمولا به دنبال ضربات مستقیم دچار ضایعه می شوند و این ضربات اثراتی همچون کبودی و پارگی در عضله به جا می گذارند.

پارگی عضلات

پارگی عضله به از بین رفتن تارهای عضلانی گفته می شود که در قسمتی یا قسمتهایی از مسیر خود دچار پارگی می شوند. بسته به این که این ضایعه در کدام قسمت از دستجات عضلانی به وجود آید. از کار افتادگی و ناتوانی عضله متفاوت است به شکل زیر که ساختمان یک عضله را نشان میدهد دقت کنید.

هر عضله یک غشاء فوقانی دارد که از آن به عنوان سر عضله یا ابتدای آن نام می بریم و یک سر انتهایی و حد فاصل بین این دو را که به صورت یک شکل دمبل مانند در می آید حجم عضله تشکیل داده است. در بدن بیش از ۳۰۰ نوع عضله مشخص وجود دارد که ۴۰ درصد وزن بدن را شامل می شوند. عضلات یک تاندون در هر یک از انتهای خود دارند که به واسطه این تاندونها به استخوان می چسبند. مهمترین ضایعه یا آسیب عضلانی پارگی آن می باشد. این پارگی بسته به تعداد رشته هایی که از عضله پاره شده کامل یا ناقص می باشد. در پارگی کامل با قطع تمام رشته های عضلانی روبه رو هستیم. نیروهایی که باعث پارگی عضله می شوند در دو شکل کلی تقسیم می شوند.

١. نیروهای کششی :

که به زبان ساده اگر دو سر عضله را در دو جهت مخالف از یکدیگر بکشیم به طوری که نیروی ما از مقاومت عضله بیشتر باشد منجر به پارگی در مسیر بعضی از تارهای عضلانی می شود.

. نیروهای فشاری :

نیروی که به طور مستقیم و در اثر ضربه به عضله وارد می شود و منجر به پارگی در تارهای عضله می شود. این پارگیها از لحاظ محل قرارگیری بدو شکل محیطی و مرکزی نیز تقسیم بندی می شوند. پارگیهای مرکزی معمولا دردناکتر از نوع محیطی هستند. توجه به این نکته ضروری است که عضلات حاوی بافت جوشگاهی در مسیر خود بعلت فقدان بافت ارتجاعی و عضلانی که قبل از تمرین گرم نشده اند و عضله ایی که بیش از حد از آن کار کشیده باشد و عضله ای که در معرض سرما بوده است بیشتر مستعد پارگی می باشند.

علایم کلی پارگی عضله شامل درد در هنگام حرکت، محدودیت حرکت، فرورفتگی در مسیر عضله، کبودی و حساسیت موضعی می باشد. درمان پارگی کامل عضله نیازمند جراحی و پارگی ناقص استراحت می باشد. اصل کلی درمان RICE که مخفف کلمات استراحت، یخ، فشار و بالا نگهداشتن عضو می باشد. آسیب عضلانی دیگر هماتوم می باشد. هماتوم در اثر پارگی شرایین داخل عضلانی به وجود می آید که متعاقب این پارگی خون در فضاهای بالقوه بین عضلانی تجمع پیدا کرده و همچون کیسه ای در این بستر عضلانی قرار می گیرد. هماتوم ها به دو شکل کلی داخلی و بین عضلاتی تقسیم می شوند.

هماتوم های داخلی عضلانی با علایم بیشتری خود را نشان می دهند چرا که در واحد حجم ثابت مرتبا فشار بالاتر می رود. این افزایش فشار گاهی خود را به صورت سندرم کمپارتمان ^[۱] نشان می دهد. در این سندرم در اثر بالا رفتن فشار در منطقه خاص شرایین  تغذیه کننده قدرت تغذیه و خونرسانی را از دست میدهند و عضویی که از شر بان فوق تغذیه می شود دچار علایمی از قبیل درد، بی حسی، رنگ پریدگی، فقدان نبض و حالت گزگز می شود. که پدیدهای خطرناک میباشد گاه حتی منجر به قطع عضو می شود. درمان در ۳ روز اول شامل استراحت و سرما درمانی است چرا که کوچکترین حرکتی موجب تشدید و یا شروع مجدد خونریزی می شود.

و بعد از آن گرما درمانی و بانداژ[۲] را شروع می کنیم. تاندون قسمتی از دو سر عضله می باشد که به واسطه آن عضله به استخوان می چسبد و عضوی است فاقد عروق و متابولیسم که بدین جهت هم ترمیم مشکلتری دارد. در این میان تاندون آشیل[۳] و کشکک بعلت نداشتن پوشش و غلاف مناسب استعداد بیشتری نسبت به باقی تاندونها دارند. البته عضله فرق خاری نیز در ۲ سانتیمتری محل چسبندگی اش به استخوان بازو خونرسانی ضعیفی دارد که آن را مستعد ضایعه می کند. تاندونها بعد از سن ۳۰ سالگی به تدریج قدرت ارتجاعی و الاستیسیته خود را از دست می دهند. پارگی تاندون به دو شکل کامل و ناکامل می باشد. و در پارگی کامل عضله قادر به انتقال نیروی خود به استخوان نیست و در نتیجه حرکت مختل می شود. در پارگیهای ناقص تا حدودی حرکت وجود دارد ولی درد، تورم و حساسیت موضعی در لمس بیشتر مشهود است. پارگی ناکامل تاندون به دو شکل حاد و مزمن بروز می کند.

مفصل شانه یکی از مهمترین مفاصل بدن می باشد. این مفصل توسط چهار عضله که بروی هم عضلات چرخانده شانه را تشکیل می دهند در جای خود ثابت شده است و التهاب هر یک از این عضلات که بیشتر از همه نیز عضله فرق خاری[۴] می باشد موجب درد بازو می شود. مشخصترین علامت التهاب این تاندون درد در وضعیت ابدوکسیون بین زاویه ۸۰-۱۲۰ درجه بازو می باشد. درد در هنگام فعالیت شانه به خصوص وقتی باز و بالای سطح شانه و به سمت داخل می چرخد نشاندهنده التهاب در تاندون عضله تحت کتفی است، درد و پارگی در عضله دلتوئید[۵] محدودیت زیادی در حرکت به وجود می آورد.

پارگی عضلات سینه معمولا در پرس سینه با هالتر[۶] دیده می شود. ضایعه در عضله دوسر معمولا در سربلند آن دیده می شود درد آن در جلوی بازو احساس می شود. درد در ناحیه فرق لقمه ای استخوان بازو که محل چسبندگی تمام تاندونهای بازکننده ساعد است پدیده ای بسیار شایع بوده و از آنجایی که در ورزش تنیس بیشتر دیده می شود. به اختصار بازوی تنیس باز لقب گرفته است. علت به وجود آمدن چنین حالتی استفاده غلط از راکت و تکنیک نادرست است. قرینه چنین التهابی در اپی کندیل[۷] داخلی جایی که تاندون عضلات خم کننده ساعد می چسبد بازوی گلف باز نامیده می شود.

[۱] Compartment Syndrome

[۲] Bandage

[۳] Akhilleus     برگرفته از کلمه یونانی

[۴] aspinatus

[۵] Deltoid

[۶] Haltère برگرفته از کلمه فرانسوی

[۷] epicondyle